Friday 4 June 2010

నేన్నేర్చుకున్న బ్లాగు పాఠాలు: బ్లాగుల్లో భాషా బానిసత్వము

భాష ఒక స్రవంతి. కాలానుగుణంగా భాష పరిణామం చెందుతుంది. కాలక్రమంలో కొత్త పదాలు వాడుకలోకి వస్తాయి, పాత పదాలు కనుమరుగయి పోతాయి. కొన్ని సంవత్సరాల క్రితం వాడుకలో ఉన్న పదాలు ఇప్పుడు పుస్తకాలకే పరిమితం అయ్యాయి. ఇప్పుడు వాడుకలో ఉన్న పదాలు రేప్పొద్దున కనబడకుండా పోతాయి. దాన్నెవ్వరూ ఆపలేరు.

ఇంటర్‌నెట్, కంప్యూటర్, హార్డ్‌వేర్, సాఫ్ట్‌వేర్ ఇలాంటి పదాలకు తెలుగులో సరి సమానమైన పదాలు లేవు. ఆ మాటకొస్తే, ఇప్పుడు వాడుతున్న అర్థంతో ఏ భాషలోను ఆ పదాలకు సరిసమానమైన పదాలు లేవేమో? కానీ ఇప్పుడు ఈ పదలు వాడుకలోకి వచ్చాయి. ఈ మాటలకు అర్థం ఏమిటో ఇంచుమించు చదువుకున్న ప్రతి ఒక్కరికీ తెలుసు.

వాడుక భాషతో, రోజూ వాడుకునే పదాలతో రాసిన సొగసు ఇంకే విధంగా వ్రాసినా రాదని నేననుకుంటాను. ఈరోజు వాడుకలోకి వచ్చి అందరి నోళ్ళళ్ళో నానుతున్న పదాలు తెలుగు పదాలే కావలసిన అవసరం లేదు. ఏ భాష పదమైన కావచ్చు. ఏ భాషకు చెందని పదమూ కావచ్చు. ఒక వేళ అది తెలుగు పదం కాకపోతే, ప్రతి పదానికి ఖచ్చితంగా ఒక తెలుగు పదం ఉండి తీరాల్సిందే అని పంతానికి పోయి దొరికిన ప్రతి ఇంగ్లీష్/పరభాషా పదానికి ఒక సరిసమానమైన పదం వెతికి/సృష్టించి, వాడడం మొదలు పెట్టి అదే భాషోద్ధారణ అనుకోవడం నాకు బ్లాగుల్లో కనిపించింది.

ఈ పద సృష్టి ఎలా ఉందో ఒక్కసారి చూద్దాం. క్రింద పేర్కొన్న ఈ పదాలు నా సొంత కవిత్వం కాదు. నేను ఇక్కడ చూసిన, వాడుకలో ఉన్న కొన్ని పదాలను మాత్రమే ఇస్తున్నాను.

Net: జాలం
Internet: అంతర్జాలం
Mouse: ఎలుక, మూషికం
Computer: సంగణకం
Hard disc: దృడ పళ్ళెం.
Hardware: గట్టి సామాను.
Software: మెత్తటి సామాను
Credit card: ఋణ రేకు
Firefox: మంట నక్క
Open Source: బహిరంగాక
Browser: విహారిణి
Laptop: అంకోపరి
Download: దింపుకోవడం
Install: స్థాపించుకోవడం
Hits: నొక్కులు
Links: లంకెలు
Post, Comments, Cut, Copy, Paste etc...


మొదట ఈ పదాలు విని ఏదో కామెడికి ఇలా చేసారేమో అనుకున్నాను. కానీ తర్వాత తెలిసింది. భాషాసేవలో, పదసృష్టిలో ఇవి ఓ భాగమని. నలుగురితో నారాయణ అనుకుంటూ ఇందులోని కొన్ని పదాలు నేనూ వాడాను. కానీ ప్రతిసారీ అనిపించేది. ఇలా వాడడం అవసరమా అని.

మన గ్రంథసాంగులు అలమారా గూళ్ళలోని, ఇనప పెట్టెల్లోని నిఘంటువులకు దుమ్ముదులిపి పదానికి పదం కలిపి సగటు బ్లాగరుకు వెగటు పుట్టించేలా తయారు చేసిన/చేస్తున్న ఈ ఆర్భాట పదకోశం ఎంత మందికి ఉపయోగపడుతుంది. ఈ పదాల వెతుకులాటనే మనం చేసే భాషాసేవా? ఈ చిందరవందర గందరగోళం ఎందుకు?

Post ను తెలుగులో ఏమని పిలుద్దాం. జాబు? ఉత్తరం? లేఖ? టపా? అన్ని వాడదాం పోయేదేముంది అంటారా? రేపో గీర్వాణ శిరోమణి వచ్చి "మంట నక్క" అంటే మరీ తేలికగా ఉందని పదంలో weight లేదని "జ్వాలాజంబుకం" అని పాండిత్యం ప్రదర్శిస్తే అప్పుడు మళ్ళీ దాన్ని మోసుకొని తిరుగుదామా? మౌస్ చిన్నగా ఉంటే చుంచెలుక అని, పెద్దగా ఉంటే పందికొక్కు అని అనుకుందామా? "సంకనాకం" అనేది గజడదవాదేశ సంధి ప్రకారం సంగణకం అవుతుందన్నమాట... అని మరో భాషావేత్త వ్యాకరణ పాఠాలు చెప్పడని గ్యారంటి ఏమిటి?

ఇప్పుడు చేసిన ఈ ట్రాన్స్‌లేషన్‌లు కొంత కాలానికి రివర్స్ ట్రాన్స్‌లేషన్‌ కాకుండా పోవు. దీనికి సంబంధించి ఒక సంఘటన గుర్తుచేసుకుందాం. ఈ కథ నార్త్ చెన్నై పట్టణంలో ఉన్న బార్బర్స్ బ్రిడ్జ్ గురించి. మెదట దీనిపేరు Hamilton Bridge గా ఉండేదట. అయితే, దాన్ని పలకడానికి సులువుగా ఉంటుందని, ఇంగ్లీష్‌లో బాగాలేదు "తమిళీకరిస్తే" భేషుగ్గా ఉంటుందనుకొని కొందరు ఔత్సాహికులు Ambattan vaaravathi (Hamilton -> Ambattan అని Bridge -> vaaravathi) అని సగంసగం ట్రాన్స్‌లేషన్ చేసి ఒదిలి పెట్టారట. కానీ ఆ తర్వాత మొదలైంది అసలుకథ. తమిళంలో Ambattan అంటే మంగలి అని అర్థం. కొన్నిరోజుల తర్వాత కొందరు చదువుకున్న వాళ్ళు ఇంతమంచి బ్రిడ్జ్‌ని ఇలా తమిళంలో మంగలి పేరుతో పిల్చుకోవడం ఏంటి? అని నొచ్చుకొని మళ్ళీ దాన్ని ఇంగ్లీష్‌లోకి మార్చేసి Barber’s Bridge చేసేసారు. ఇలా భాషవేత్తల తలతిక్క తర్జుమాలా మూలంగా Hamilton Bridge కాస్తా Barber’s Bridge అయి కూర్చుంది. ఈ ప్రాప్తం కంప్యూటర్ భాషకు పట్టదన్న భరోసా లేదు.

Shakespeare అనేది Shake spear కు రూపాంతరం అని "కదిలే బరిసే" అని తెలుగీకరించి సంబరపడదాం (దీనిపై ఇంకా ఎక్కువ ఈకలు పీకితే బూతవుతుందేమో అని భయంగా ఉంది). అమెరికా మాజీ వైస్‌ప్రెసిడెంట్ Dick Cheney పేరును కూడా పదానికి పదం కలిపి కదం తొక్కిద్దాం (అది ఎలా తయారైనా మనకు సంబంధం లేదు).

ప్రస్తుతం మన బ్లాగుల్లో మాత్రం ఇంగ్లీష్‌ను వ్యతిరేకించడమే తెలుగు భాషను గౌరవించడం అన్నట్లు తయారయింది. వాడుక మాటలు వాడినంత మాత్రాన తెలుగు భాషకు తీరని ద్రోహం చేసినవారమైపోతామా? ఇక్కడ మనం భాషను భ్రష్టుపట్టించాలని ఈ పదాలు వాడడం లేదు. ఎదుటివారికి సులభంగా అర్థం అవుతుందన్న భావన తోనే వాడుతున్నాము కదా. అవసరమైనప్పుడు మిగతా భాషలను వాడుకుంటూ తెలుగును గౌరవించుకోలేమా?

పదనిర్మాణం తో పాండిత్యం చూపించడం వల్ల ఉపయోగం ఉందా? ఓ పది కొత్త పదాలు సృష్టించి, పదిమంది చేత వాటిని పలికించడమే తెలుగుకు మనం చేసే సేవా? కొత్తపదాలు పుట్టించడంలో తప్పేముంది... ఏమి లేదు, కానీ ఇలా పదానికి పదం కలిపి కొత్త పదాలు సృష్టించడం కంటే, మౌస్‌ను "సూచీ" అని హార్డ్‌డిస్క్‌ను "భండాగారం" అని ఇలా "సమభావ" పదాలు వాడుకోవచ్చు కదాని ఎక్కడో ఇంతకు ముందు చర్చలో చదివిన గుర్తు. అది కొంచెం అర్థవంతమైన వాదనలా అనిపించింది.

బ్లాగుల్లో ఉన్న భాషాభిమానులు మరొక్కసారి ఆలోచిస్తారనే అనుకుంటున్నాను. నేనెవరినీ ఇలా ఉండాలి అని చెప్పడం లేదు. ఎవరి క్రియేటివిటి వాళ్ళది. ఎవరు ఏ పదాన్నైన పుట్టించొచ్చు. వాడొచ్చు. నేనేమీ భాషోద్ధారకున్ని కాదు. పైన చెప్పిన పదలు ఎవరు వాడినా వాడకపోయినా నాకు వచ్చేదిలేదు, పోయేదిలేదు. కానీ పరయివాడు నోటికొచ్చినట్లు ఏది పలికినా మనం మక్కికి మక్కి పదాలు కలిపి చంకలుగుద్దుకొని సంబరపడిపోయే "భాషా బానిసత్వం" నుండి బయటపడే ప్రయత్నం ఎందుకు చేయొద్దనే అలోచన మాత్రమే.

Thursday 3 June 2010

నేన్నేర్చుకున్న బ్లాగు పాఠాలు: బ్లాగు భాష

సుమారు రెండు సంవత్సరాలకు ముందు, బ్లాగులు చదవడం మొదలు పెట్టినప్పుడు బ్లాగులోకపు ఆచార వ్యవహారాలు అన్నీ కొత్తగా అనిపించేవి. లోకంలో ఎక్కడేం జరిగిన ఇక్కడ బ్లాగుల్లో చర్చించుకోవడం, ఒకరినొకరు ప్రోత్సహించుకోవడం, వీలైతే అప్పుడప్పుడు పోట్లాడుకోవడం... ఇవన్నీ చూసి అర్రే, ఇప్పటికే మనం చాలా మిస్సయ్యాం కదా అనిపించింది. వీటన్నింటిలో వింతగా అనిపించింది మాత్రం ఇక్కడి భాష. బ్లాగులు చదవడం అలవాటు లేని నాకు ఇక్కడ భాష కొంచెం తేడాగా కనబడింది/కనబడుతుంది.

టపాలు, స్పందనలు, వ్యాఖ్యలు, లంకెలు, నొక్కులు, అంకోపరి, మూషికం, కవిలే, కైఫీయతు, ప్రవరా, జాలం, అంతర్జాలం, విహారిణి, బహిరంగాకర, సంగణకం, చిరునామా పెట్టె, స్థాపించుకోవడం, ముఖ పత్రం, దింపుకోవడం, వేగు పదం, నెనర్లు..... నా బొంద... నా బొచ్చె.


నేను కూడా బ్లాగు వ్రాయడం మొదలు పెట్టాలనుకున్నప్పుడు ఇలా వ్రాస్తేనే తెలుగులో వ్రాసినట్టేమో, లేక పోతే లేదేమో అని భయంగా ఉండేది. ఇందులో కొన్ని వాడుకలో లేని పాత పదాలైతే మరికొన్ని మాత్రం ఇప్పుడే పుట్టించిన సరికొత్త పదాలు. ఈ పాత పదాల్లో కొన్నింటిని అప్పుడో ఇప్పుడో చదివాను, కొత్త పదాల్లో కొన్నింటిని కొంచెం కష్టపడి అర్థం చేసుకున్నాను. అయితే వీటన్నింటిలో ఎక్కువగా తికమక పెట్టింది.. "నెనర్లు".

పెసర్లు, బొబ్బర్లు, కామెర్లు, గోమార్లు ఈ పదాలు విన్నాను. నెనరు లేని పుట్టుక, నెనరు లేని బ్రతుకు... ఇలాంటి తిట్లు తెలంగాణాలో చాలా సార్లు విన్నాను. కానీ నెనర్లు అని ఎక్కడా వినలేదు. తర్వాత తర్వాత నా మట్టిబుర్రకు తెలిసిందేమిటంటే ఇది ఇక్కడ బ్లాగు భాషా పండితుల పైత్యం వలన పుట్టుకొచ్చిన పదమని. ఇంతకుముందు ఎక్కడా లేదని.

ఇలా ఎవరైనా గట్టిగా అన్నారనుకో వాళ్ళ పైకి మన బ్లాగు భాషా పరిరక్షకులు గయ్యిమని ఇంతెత్తున లేచి, ఓ పాత తాళపత్ర గ్రంథం దుమ్ము మన మోహన దులుపి, మనకు అర్థంగాని పద్యం ఒకటి దరువెత్తుకొని, మన చెవులు అదిరిపోయేలా రాగందీసి, విన్నావా అహ..విన్నావా ఇది...మన శాస్త్రాలు ఏమని ఘోషిస్తున్నాయో... నెనరు అంటే కృతజ్ఞత, కాబట్టి నెనర్లు అంటే కృతజ్ఞతలు అని మనకో తెలుగు పాఠం చెప్తారు.

అయ్యా, కొన్నింటికి బహువచనాలు ఉండవేమో? నా విశ్వాసం అంటాం కానీ, నా విశ్వాసంలు అనం కాదా? అని పొరపాటున మీరేమైన అన్నారే అనుకో, ఛత్...నీకేం తెలుసు? నే పట్టిన ఉడతకు మూడే కాళ్ళు అని బిర్రబిగుసుకు కూర్చుంటారు.

అంతటితో ఊరుకుంటారా అంటే...అదీ లేదు. ప్రొద్దున్నే అడ్డమీద కూర్చొని, కనబడ్డ ప్రతి బ్లాగుకు వెళ్ళి, వీళ్ళ పైత్యం ప్రదర్శించి, ఇలాంటివి ఓ రెండు మూడు పదాలు వాళ్ళ బ్లాగులో అతికిస్తారు. వీళ్ళతో మనకెందుకని మిగతా బ్లాగర్లంతా ఈ "అచ్చతెలుగు పదాలను" ఊరంతా తిరిగి పళ్ళో అని అమ్ముకొని వస్తారు. ఇంకేం ఉంది. కొన్ని రోజులకు ఇవే ప్రామాణిక పదాలయి బ్లాగుల్లో రాజ్యమేలుతయి.


"బ్లాగు"ను "తెలుగీకరించలేరు" కాబట్టి కిక్కురుమనకుండా అలాగే వాడుతున్నారు. లేకుంటే దాన్ని కూడా ఓ ఆటడుకునే వాళ్లేమో అనిపించింది.

ఈ పదాలేమైనా ప్రింట్ మీడియాలో కనబడతాయా ఆంటే, అప్పుడో ఇప్పుడో వీళ్ళు వ్రాసిన ఆర్టికల్స్ బ్రతిమిలాడి బల్మీటికి ప్రచురించుకున్న దాంట్లో తప్ప ఎక్కడా కనబడవు. పోనీ ఈ తామరతంపర ఒకాబులరినీ వీళ్ళ బయట ప్రపంచంలో వాడుతారా అంటే అదీ లేదు. బయటకోస్తే అంతా పాష్ ఇంగ్లీష్. వీళ్ళకూ తెలుసు బ్లాగుల్ల్లో రాసే పదాలు బయట వాడితే వీళ్ళను పిచ్చోళ్లల చూస్తారని. మరి ఈ పదాలు ఎందుకయ్యా అంటే, బ్లాగుల్లో తమ పాండిత్యం ప్రదర్శించుకోడానికని నాకు తర్వాత తలకెక్కింది.

ఈ పిచ్చికి నవ్వుకుని మొన్నో తెలుగు పేపర్లో అంతర్జాలం అంటే మార్జాలంలా ఉందని దెప్పి పొడిచారు కూడా. అయినా బ్లాగుల్లో బ్రతుకుతున్న మనకు ఈ ఈసడింపులు, దెప్పిపొడుపులు కొత్తా చెప్పండి. భాషను ఉద్ధరించడానికి పూనుకున్న తర్వాత ఇవన్నీ పట్టించుకోవద్దు.

నేను కూడ తెలుగు భాషను రక్షించడానికి కృషిచేద్దాం అని డిసైడ్ అయొపోయా. మీరు కూడా తలా ఓ చెయ్యేంయ్యండి. భాషోద్దరణలో భాగంగా కొత్త పదాలను సృష్టిద్దాం. దుమ్ముపట్టుకు పోయిన పదలను మళ్ళీ వెలుగులోకి తెద్దాం. పదం ఎంత పాతదైతే మన పాండిత్యం అంత గొప్పగా కనబడుతుంది. ఈ కొత్త పదాలు ఎవరు వాడుతారు అన్న సంశయం మీకొద్దు. ఓ పది బ్లాగులు తిరిగి ఇరవై సార్లు అతికించి వస్తే చచ్చినట్లు వాళ్ళే వాడడం మొదలు పెడతారు. ఏమంటారు?

బ్లాగు లోకంలో ఎప్పుడు కొత్తపదాలు పుడుతాయో, ఎప్పుడు కొత్త ఆచారాలు మొదలైతాయో ఎవరూ చెప్పలేరు. అంచేత... రోజు మూషిక వాహనం ఎక్కి (అనగా మౌస్ చేతబట్టుకొని... అని కవి హృదయం) "అంతర్జాలంలో", "విశ్వవ్యాప్త వలయంలో" ఏడేడు లోకాలు తిరిగొచ్చే సంగణకనాథులమైన మనం గణనాథునికి ఎందులోను తీసిపోము. అంతేకాదు, ఓ మూడు సార్లు భూమిచుట్టూ తిరగరావడానికే బద్దకించి తల్లిదండ్రులకు ప్రదక్షిణ చేసి పనైయిందనిపించుకున్న గణపతికంటే మనమే ఓ మెట్టు పైనున్నాము. కాబట్టి కంప్యూటర్ వాడుకదార్లమంతా ఓ తొండం కూడా పెట్టుకొని తిరిగితే బాగుంటుందేమో అని ఎవరైనా విజ్ఞులు ఓ లాజికల్ పాయింట్ తీసుకొని రాగలరు. కావున దానికి కూడా సిద్ధంగా ఉందాం.

-ఏకలింగం

మాలిక నియమాల్లో మార్పులు

ఈ పోస్ట్ చాలా రోజుల నుండి రాద్దాం అనుకుంటున్న ఐతే  ఇప్పటికి కానీ వీలుకాలేదు. నేను గత కొద్ది  నెలల నుండి చూస్తున్నాను కొన్ని బ్లాగుల్లో ఈ మధ్...